بدعت پدیدهای فرهنگی، اجتماعی است که مبتنی بر نگرش متفاوت انسانهاست و در آن افراد یا گروهها به دلیل عدم رضایت از وضعّیت موجود یا رسیدن به منافع شخصی یا گروهی سعی در ایجاد تغییر در مشي معمول جامعه مینمایند. در این میان نوآوریها یی که مورد پسند عرف جامعه واقع شود در جامعه رواج پیدا میکند و جزئی از فرهنگ جامعه میشود و آنهایی که خلاف عرف جامعه است پس از بروز و ظهور، در مدّت زمان کوتاهی از طرف افکار عمومی جامعه به دست فراموشی سپرده می شود.
دین مبین اسلام و جامعه مسلمانان نیز از این امر مستثنی نبودهاند و در مواقعی که نوآوریها با نصّ صریح قرآن، و سیرهي معصومین (ع) مغایر بوده بدون هیچ تردیدی مطرود و مردود شده است و آنهایی که در راستای نشر، گسترش و ترویج مبانی دینی، اجتماعی و انسانی بوده مورد پذیرش واقع شده است.
بزرگداشت قیام امام حسین (ع) و نهضت عاشورا نیز همواره مورد توجه خاص و عام و دوستان و دشمنان بوده است و متأسفانه در طول تاریخ دچار بدعتهایی شده است.
دوستان اهل بیت (ع) با هدف گسترش و نشر این قیام و دشمنان با هدف ایجاد اخلال و منحرف نمودن آن تلاش نموده اند. بحث ما در اینجا با دوستان اهل بیت(ع) است که به قصد ابراز ارادت ناخواسته بدعتهایی را در مجالس عزاداری راه دادهاند و جزء فرهنگ عزاداری نمودهاند. اگر چه قسمتی از این بدعتها قابل قبول بوده و به جذابیّت هیأتها کمک میکند امّا قسمتی از آنها هم باعث انحراف در عزاداریها گشته و حتّی موجب وهن اهل بیت (ع) هم میباشد.
برای شناسایی صحیح یا نادرست بودن بدعتها باید این نوآوریها را با دستورات شرع مقدسّ اسلام و سیره معصومین خصوصاً اهداف بلند و متعالی امام حسین(ع) تطبیق داد وآنهایی که در راستای آن اهداف بلند قرار گرفت پسندید و پذیرفت و در غیر این صورت باید از رواج آن جلوگیری نمود و در این مهّم وظیفه گردانندگان هیأت بسیار سنگین است، که با در نظر گرفتن آراء بزرگان دین و اهل علم و رعایت آن ، زمینه رسوخ بدعتهای ناروا در عزاداريها را از بین ببرند.
اگر چه وظیفهي تشخیص صحیح یا نادرست بودن بدعتها و نوآوریها برعهده علماء و بزرگان دینی است امّا بسیاری از این بدعتها را خود مسئولین هیأت هم می توانند با کمی دقّت و تأمل به مقبول یا مردود بودن آنها پی ببرند.
براستی تشخیص مقبول یا مطرود بودن بدعتهایی چون:
- استفاده از بلندگو ها و ابزار صوتی غیر عادی با صدای بسیار بلند وآزار دهنده
- استفاده از ابزارآلاتی که باعث زخم و جرح و آسیب بدنی میشود.
- طراحی و استفاده از تصاویر و شمایل منصوب به اهل بیت (ع) که هیچ وجه تاریخی ندارد و باعث وهن اهل بیت (ع) میشود.
- نداشتن ظاهر مناسب و عریان شدن در انظار عمومی برای سینهزنی
- طولانی شدن زمان جلسات عزاداری تا بعد از نیمه شب
- اختلاط مرد و زن در برخی مجالس عزاداری
- استفاده نکردن از سخنران و واعظ و عدم توجه به محتوا
- گرداندن گاو و شتر در حسینیّه و کشتار در حضور زنان و کودکان
بر چه کسی پوشیده است.
!گردآورنده : حجه الاسلام شیخ یوسف بدرالدین