محرم در میبد محله مهرجرد

محله  مهرجرد  

مهرجرد یکی از محله هاي  بزرگ و قدیمی شهرستان میبد است. وجود مساجد و تکایای قدیمی ،آب انبارها بازارها و مهمتر از همه قلعه مهرجرد و مسجد جامع و مسجد ملا شفیع و همچنین مقبره امامزاده خدیجه خاتون گواه بر قد مت این محله است.

بعلاوه اين محل زادگاه حضرت آیت ا… حائری مهرجردی مؤسس حوزه علميه قم مي باشد. وحدت و همدلي يكي از خصوصيات مهم اخلاقي مردم اين محله است. حضور پر شور اقشار مختلف اعم از دكتر، مهندس، معلم، كسبه و…. در هيأتهاي سينه زني و زنجير زني نشان از تواضع و اعقتاد راسخ مردم اين محله به ائمه اطهار مي باشد.  

و اما مراسم عزاداری ابا عبدا… الحسين در مهرجرد را به طور کلی می توان به چند بخش تقسیم کرد:

1- مراسم عزاداری قبل از محرم

2- مراسم عزاداری در ایام محرم

3- مراسم عزاداری ماه صفر

1- مراسم عزاداری قبل از محرم:

از جمله مراسماتي که در مهرجرد از  قدیم الایام مرسوم بوده است مراسمی است که در اصطلاح به مراسم «شاخ شاخ» یا «شاخ شاخی» معروف شده است. به این صورت که نوجوانان و جوانان محل دور هم جمع شده و پیراهن خود را دور کمر می بندند و در بازار و کوچه ها به عزاداری  می پردازند و با مراجعه به درب منازل، هم خبر آمدن ماه محرم را به مردم می رسانند و هم نذورات و هدایای مردم را برای برگزاری مراسم ماه محرم جمع آوری می کنند و گاهی با خواندن اشعاری صاحبان منازل و مردمی را که کمک کرده اند خوش حال می کنند.

2- مراسم عزاداری در ایام محرم:

در ماه محرم مهرجرد هم مانند بقیه محلات حال و هوای به خصوصی دارد. این مراسم از شب اول محرم شروع می شود در گذشته برگزاری مراسم ماه محرم در مهرجرد منحصر به امامزاده خدیجه خاتون وحسينیه های قدیمی محل بوده است اما امروزه با وجود هياتها ي مختلف هیأت ابوالفضلی، هیأت فاطمیه، هیأت خدیجه خاتون، هیأت قمر بنی هاشم، هیأت رقیه، هیأت علی اکبر، هیأت مهدیه وچند هیأت جدید از جوانان و نوجوانان ، مراسمات به سبكي نو كه نماد همبستگي بين هييات است بر گزار  مي شود شب اول محرم هیأت ابوالفضلی و فاطمیه به طور رفت و برگشت به حسینه های هم دیگر می روند و عزادارای می کنند. و اين شيوه تا شب آخر بین هیأت های ابوالفضلی، فا طمیه، امامزاده خدیجه خاتون، قمر بنی هاشم  ادامه دارد كه قابل تحسين است. لازم به ذکر است که در طول دهه محرم در اکثر هیأت ها ناهار و شام طبخ می شود و به عزاداران حسینی به نیت تبرک داده می شود و در مورد چگونگی اجرای مراسمات  بحث و تبادل نظر می شود و اشعاری که قرار است در شب خوا نده  شود تمرین و باز خوانی می شود. در روز تاسوعا همه هیأت ها به مسجد جامع مهرجرد می روند که این مراسم توسط هیات علی اکبر(ع) برگزار مي شود و عزاداران با صرف ناهار آماده مراسم شب و روز عاشورا می شوند.

روز عاشورا حسینیة اعظم مهرجرد شاهد مراسم بسیار با شكوهي  از طرف هیأت های عزادار است. همه عزاداران با آمدن به حسینیه اعظم مهرجرد  و اجرای برنامه های نمایشی وبستن  کتل و صحنه هایی از غربت اهل بیت را به تصوير مي كشند اين  مراسم از صبح با عزاداری هیأت های قمر بنی ها شم ، رقیه خاتون و مهدیه شروع شده و سپس هیأت ها ی علی اکبر و ابوالفضلی و فاطمیه عزاداری را تا اذان ظهر  ادامه می دهند و . همه عزاداران در امامزاده خدیجه خاتون توسط هیات امامزاده پذیرایی می شوند  و سپس نماز ظهر عاشورا در امامزاده خدیجه خاتون توسط همه عزاداران با شكوه خاصي برپا مي شود .

مراسم شام غریبان امام حسین (ع) بعد از نماز مغرب و عشاء با روشن کردن شمع و خاموشی معابر و حسینیه ها صورت می  گیرد و اوج غربت اهل بیت را نشان می دهد .

مراسم روز سیزدهم ماه محرم:

در قدیم هیأ ت های امامزاده خديجه خاتون و ابوالفضلی به حسینیه بزرگ  می آمدند و مراسم روز سیزده را اجرا می کردند. با تشکیل هیأت فاطمیه ، اکثر هیأت ها در روز سیزده به طرف فاطمیه حرکت می کنند و مراسم روز سيزده هم محرم را  درآنجا برپا مي كنند  تعدادی از هیأت هاي محل هم بعد از ظهر سیزده به حسيینه بزرگ آمده و مراسم عزاداري را انجام می دهند.

3-مراسم عزاداری ماه صفر:

مراسم روز اربعين حسيني از صبح تا ظهر توسط هيأتها در امامزاده خديجه خاتون برگزار مي شود و مداحان وسينه زنان ياد و خاطره چهلمين روز شهادت امام حسين (ع) و اصحابش را زنده نگه ميدارند .واما مراسم آخر ماه صفر شاید در سطح شهرستان میبد به علت اینکه اکثر هیأتهای شهرستان در این موسم به مشهد مقدس عزیمت می کنند هیچ کجا مراسم آخر  ماه صفر و عزاداری برای پیامبر اعظم (ص) و جگر گوشه هایش امام حسن (ع) و امام رضا (ع) به اندازه مهرجرد با شکوه برگزار نمی گردد.

در سال های گذشته مراسم تعزیه خوانی از بعد ظهر اربعین شروع و تا شهادت امام رضا(ع) ادامه داشت اما در سال های اخیر مراسم تعزیه کمتر شده است. و در روز شهادت امام رضا (ع) عزاداران در حسینيه اعظم جمع شده و با اجرای تعزیه و خواندن اشعاری در رساي آن امام  نخل را به دوش مي كشند. و به طرف امامزاده خدیجه خاتون حرکت می کنند و در طول مسیر نیز با قربانی كردن گاو و گوسفند از نخلهای امام حسین(ع) استقبال می گردد. در امامزاده نیز با عزاداری و مداحی مداحان بومی و تشیيع نمادين معفاي امام رضا(ع) توسط بانوان هیات رقیه خاتون (ع) مراسم جلوه ی خاصی می گیرد. در روز شهادت پیامبر(ص) و امام حسن(ع) نیز مراسم هایی در مهدیه و نقاط دیگر مهرجرد برگزار می گردد که قابل تحسین است.                         

?  اکبر دهستانی و حبیب خشایی

هیأت های مذهبی نهادهایی هستند که از متن مردم به صورت خودجوش، بدون هیچ اساسنامه و شرط و شروطی پدید می آیند و اعضای آن فقط و فقط به یاد ابا عبدا.. الحسین فعالیت       می کنند هیأت های مذهبی در شرایط کنونی به دلیل این که وظیفة نشر پیام امام حسین و واقعه کربلا را به عهده دارند، به خصوص درزمينه ي جذب نیروهای فعّال جامعه و جوانان و خیّرین از موقعّیت بسیار بالایی برخوردار هستند و توانسته اند عملاً به شرایط ایده عالی از بُعد هنری و جذابیّت دست پیدا کنند. در حقیقت هیأت محل تجمّع افکار خلاّق است محلّی است برای مشورت و همدلی وانجام کارهای بزرگ و رسیدن به اهداف بلند مدّت. هیات محلّ فکر است و ذکر. و فکر برتر از ذکر است. در هیأت دل هدف است. هیأت پروراندن ذکر است در دل، هیأت محل ذکر قرآن است و عترت و امّا بهترین و الگوترین هیأت کدام است؟ بهترین و الگوترین هیأت، هیأتی است که اعضاء آن هدف اصلی را نشانه گرفته و جهت رسیدن بدان در سایه ی همدلی و همکاری و وحدت گام بردارند. راستی هدف اصلی چیست؟ آری نماز و قرآن، نماز همان اصلی که حسین فاطمه ظهر عاشورا جان خود را فدایش کرد و نغمة انا قتیل الصلاه را زمزمه کرد. قرآن، همان ذکری که حسین فاطمه تا بر سر نی تلاوت کرد.

هیأت ابوالفضلی فیروزآباد (محله ی دروگ) از جمله هیأت هایی است که شاید بتوان گفت در شهرمان میبد و در بین صدها هیأت مذهبی در این مسیر گام های بلندی برداشته  است. این هیأت كه توسط چند تن به نام های مرحوم حاج آقا ضیاءفیروز ة مرحوم حاج تقی فیروز ، مرحوم حاج محمود کاویانی ،حاج مسعود جانب اللهي ، مرحوم حسین ( دهقاني) جعفری پور، مرحوم بهره بر، سید جلیل کمالی ، حاج عباس حسن زاده، مرحوم حاج جواد اميري در سال 1333تاسیس شده است، یکی از هیأت های بزرگ و فعّال شهرستان میبد می باشد. انسجام و همدلی اعضاء و همّت بالای هیأتيها باعث شده است در چند سال اخیر دست به فعالیت های فرهنگی، مذهبی و اقتصادی گسترده ای بزنند و تا اندازه ای جایگاه هیأت را در برخی زمینه ها نشان دهند این فعالیت ها. که می تواند الگویی برای هیأت های دیگر باشد بدین شرح است:

1-احداث مهمانسرا و بیت حضرت ابوالفضل:

پروژه احداث مهمانسراي ابوالفضلی فیروز آباد در خیابان حضرت ابوالفضل (ع)جنب حسینیه ی بزرگ و ما بین دو محلّه اصلی فیروزآباد (دروگ و سر بالا )که به دو محل نیز راه دارد در زمینی به مساحت 2200 متر مربع درسال 1375 شروع شده است. این زمین ابتدا 9 واحد مسکونی قدیمی بود که بعضی از آنها توسط موسسه خیریه ابوالفضلی خریداری و بعضی توسط مردم خیر فیروزآباد واگذار شد. این پروژه در سه طبقه طراحی و برنامه ریزی شده است که طبقة زیر زمین آن با نیمه طبقه جمعاً به مساحت 2100متر مربع است که متشکل از سالن پذیرايی جهت برگزاری مجالس شادی است که نیاز مبرم مردم شهرستان میبد می باشد، و آشپزخانه به مساحت 300متر جهت آشپزی محرم و مجالس و… سالن دارالعباس به مساحت 200متر که جهت عزاداری مناسبتهای مذهبی هیأت استفاده خواهد شدِ

طبقه دوّم و سوم هم 36 واحد مسکونی150 متری است که جهت سکونت جوانان فاقد منزل مسکونی در نظر گرفته شده كه تا 5 سال به صورت رایگان از این واحد ها استفاده کنند ایوب دهقانی یکی از اعضاء هیأت گفت: هزینه ی این پروژه ده میلیارد ریال برآورده شده که تاکنون 100میلیون ریال جذب و هزینه ی فنداسیون آن نیز توسط خانوادة شادروان حاج محمود اصیلی پرداخت شده است. وی یاد آور شد چون سند کل زمین بنام موسسه خیریه ابوالفضلی فیروزآباد ثبت شده است درآمد حاصل از این پروژه صرف امور خیریه هیأت خواهد شد لازم به ذکر است این پروزه که مجهز به پارکینگ 1000 متری و سرویسهای بهداشتی مشترک بین مسجد کلوثر و مسجد جامع و حسینیه بزرگ می باشد، تا سال 1387 سالن تالار آن به اتمام خواهد رسید. امید است کلیه این پروژه با کمک خیرخواهانة مردم عزیز به زودی به بهره برداری برسد.

2- برگزاری جلسه مناسبت های مذهبی:

این حرکت از سال 1382 به مناسبت ایام شهادت و ولادت ائمه اطهار و اعیاد اسلامی در منازل مسکونی اعضاء هیأت به طور سیاّر آغاز شده و در آيندة نزدیک با تکمیل سالن دارالعباس این جلسات به طور ثابت در آن مکان مقدس برگزار خواهد شد.

3- خرید منازل مسکونی در مشهد مقدس:

جهت رفاه حال زائران امام رضا (ع) در مشهد مقدس و ایجاد یک منبع اقتصادی برای هیأت در سال 1376 سه واحد مسکونی به مساحت 850 مترمربع در خیابان طبرسی نزدیک حرم مطهر توسط  4نفر به نامهای سید جلیل کمالی، میرزا تقی میهن دوست، ماشاءا.. بمان حسن زاده وایوب دهقانی خریداری شد و بعد از اخذ تمام پول آن از مردم خیّر سند های این سه واحد به نام موسسه هیأت ابوالفضلی ثبت شد. این سه واحد که ظرفیت 10 دستگاه اتوبوس مسافر را دارا می باشد مجهز به تمام امکانات رفاهی است. و درآمد آن صرف موسسة خیریه ابوالفضلی هم در مشهد و هم در فیروزآباد می شود.

4- راه اندازی موسسه خیریه ابوالفضلی:

این هیأت جهت کمک به اقشار کم درآمد جامعه و حل مشکل جوانان در امر ازدواج، مسکن و جهيزیّه در سال 1381 اقدام به تأسیس موسسه قرض الحسنه ابوالفضلی نموده که با جذب بودجه از افراد خیّر و بالا بردن موجودی موسسه به دو صورت بلند مدّت (10 ماهه ) وکوتاه مدّت (60روزه) به همشهریان عزیز وام قرض الحسنه پرداخت می نماید. امید است که خداوند به تمام کسانی که در این موسسه سرمایه گذاری کرده اند و سرمایه خود را جهت رفاه حال همشهریان صرف نموده اند عوض خیر وتوفیق روز افزون عنایت فرماید.

5- طرح های اجرا شده و طرح های آینده :

هیأت ابوالفضلی فیروزآباد هر ساله در دهة اوّل محرم حدود    200میلیون ریال جهت پذيرائی و امورات دیگر هزینه می کند. که کل این مخارج از کمک های مردمی تامین می شود علاوه بر این طرح های دیگری در دو سال اخیر اجرا کرده که قابل تحسین و تشویق    می باشد.

1- ساخت دفتر مجزا جهت صندوق قرض الحسنه و صوت العباس

 2– اجرای سقف حسینیه بزرگ به کمک هیات حسینی به مساحت 2220 متر مربع سوله با پنجره وشیشه به مبلغ 320میلیون ريال

3- خرید زمین برای کشتار جلوی نقل حسینیه ی بزرگ و طرحی که در آینده در نظر است و انشاءا.. به زودی اجرا خواهد شد و کمک خیرین عزیز را می طلبد طرح دروازه حضرت ابوالفضل بر سر در ورودی خیابان حضرت ابوالفضل (حسینیة دروگ) می باشد. ?

مهدي دهقاني فيروزآبادي