تربیت دینی نوجوان امری لازم وضروری در دنیای پر تلاطم امروز می باشد. این ضرورت از دو جنبه ی فردی و اجتماعی قابل بررسی است.
از جنبه ی فردی دین به شخص کمک می کند که مسیر پر تلاطم نوجوانی را به سلامت طی کند. کم تجربه بودن، کامل نبودن رشد عقلی، تبلیغات منفی وشدت غرایز زمینه را برای انحراف نوجوان فراهم می کند ودین ودینداری می تواند در برابر سیل خروشان غرایز سد محکمی ایجاد کند. همچنین پایندی به اعتقادات دینی از اضطراب نوجوان می کاهد وسلامت روانی او را تامین می کند.
از جنبه ی اجتماعی، مذهب عامل کنترل رفتار فرد در ارتباط با اعضای جامعه است. همچنین از نتایج دیگر آن انسجام اجتماعی، کاهش جرم وجرایم، نوع دوستی وکمک به دیگران است.
واز آن جایی که خیلی از مواقع امکان تغییر شرایط وجود ندارد مقابله های مذهبی با کمک به فرد برای پذیرش واقعیت یکی از موثر ترین مقابله ها به حساب می آید.
نقش شبکه های اجتماعی در دینداری نوجوانان
- خانواده: در خانواده است که کودک نخستین چشم انداز را ازجهان می گیرد و با آداب ورسوم مراسم دینی، وظایف فردی ومسؤولیتها آشنا می شود. شخصیتش شکل می گیرد، بنابر این نباید نقش سرنوشت ساز تربیت خانوادگی را نادیده گرفت.
- مدرسه: یکی از حساسترین مکان ها در نظام تعلیم وتربیت است که انتقال دهنده و جهت دهنده به ارزشهاست
- گروه همسالان: گروه همسالان در زمینه های مختلف به عنوان الگوی نمونه رفتاری تلقی می شود. نوجوانان به خاطر استقلال از خانواده به ان گرایش زیادی پیدا می کنند.
- رسانه های گروهی: رسانه های گروهی به ویژه تلویزیون در زمینهای مختلفی اثر گذاری خود را بر گرایش های مذهبی نوجوانان به اثبات رسانده است ودر موقع نگرش های نوجوانان را جهت می دهند. باید بین این 4 عامل از نظر هدف، محتوا و روش هماهنگی، اتفاق نظر به وجود آید تا بتواد در زمینه های مذهبی راهنمای خوبی برای خودمان باشند.
نقش دین در حل بحران هویت نوجوانان
بحران هویت: نوعی اضطراب و ناراحتی ذهنی ناشی از اینکه فرد نمیتواند جنبه های مختلف شخصیت خود را در یک خویشتن قابل قبول وهماهنگ سازمان دهد وفرد در خود پنداره دچار مشکل می شود.
یکی از عوارض بحران هدایت تردید وابهام در تشخیص مذهبی است . همزمان با این بحران تفکر انتزاعی در نوجوانان رشد کرده و به استقلال و استنتاج مسائل علاقه مند می شود وبه بررسی برهانی ومنطقی دین می پردازد. بحران مذهبی در کنار بحران هویت مشکل را دو چندان کرده ونوجوانی را که در وضعیت بحرانی نقش هایی را که خانواده و اجتماع برای وی تعین کرده، رد می کند وبه تمسخر می گیرد بیشتر به ورطه خطر وانحراف می کشاند.
در این سن غرایز جنسی براین امر دامن می زند وهویت مذهبی نوجوان را تهدید می کند. در این شرایط اگر نوجوان به ظاهر هویت مذهبی را قبول کند این عدم تعادل روانی بر نوجوان تاثیر گذاشته و به صورت افراط و تفریط بروز می کند وشاید بتوان ریشه وسواسهای مذهبی را در این مسأله جستجو کرد.
مهمترین کار کرد دین در حل بحران هویت پاسخگویی به مسائل و مشکلات است که در پاسخ به سوالاتی از قبیل معناداری زندگی یا تربیت به بهره گیری از اندیشه و تجربه بشری است.
علل دین گریزی در نوجوانان - جهل به دین یعنی اینکه نوجوانان به خوبی دین را نمی شناسند واین به خاطر ناصحیح بودن تعلیمات دینی است.
- عملکرد خشن خانواده های دیندار در دینداری
- عملکرد بد برخی از متولیان دین که از دین در جامعه استفاده ابزاری می کنند.
- وجود دین های تحریف شده آسمانی که عواقب اینگونه دین ها به شکل غرب گرایی وعضویت در گروههای غیر دینی قابل مشاهده است.
- نهادینه نشدن دینداری عملی بطوریکه خانواده دین را تشویق می کند. اما نسبت به کارهایی مثل نماز خواندن و روزه گرفتن وسایر اعمال دینی بی تفاوت است.
6.معاشرت با دوستان ناباب و بی تعهد نسبت به مسائل دینی
عوامل ترغیب به دین در نوجوانان
یک سری کار هایی باید انجام شود تا نوجوانان به دین گرایش یابند: - ایجاد مذهب درونی در نوجوانان به جای مذهب بیرونی
- بر خورد با مشکلات مذهبی نوجوانان به صورت منطقی و نه احساسی
- شناخت نسل نوجوان یعنی اینکه آنها نمی توانند دقیقاً شبیه به گذشتگان فکر و عمل کنند لذا باید ارائه پیام ها متناسب با شعور حاضر و کنونی باشد.
- طرز ارائه مسائل مذهبی به نوجوانان اهمیت دارد باید دین وعلم را با هم به نوجوان آموزش داد.
- کسانیکه با وی در مورد مسائل مذهبی صحبت می کنند خود باید الگوی واقعی دین باشند.6. فلسفه دین و اصول عبادی، برای فرد نوجوان باید به صورت مطلوب و جذاب بیان شود. 7. دعوت از وی برای رفتن به مجالس و مراسم مذهبی اعم از اعیاد و مراسم عزاداری
8.عبوردادن منطقی نوجوان از احساسات خام مذهبی به بینش مذهبی تثبیت شده که با تعقل و تفکر همرا ه باشد.
مهم نیست قفلها دست کیست مهم این است که کلیدها دست خداست.
