برگرفته از کتاب پرسشها و پاسخها جلد 13 ویژه محرم
شايد شما هم بارها و بارها در مجالس عزاداري و رو ضه خواني اين جمله را شنيده باشيد كه امام حسين (ع) حج خود را نيمه تمام گذاشت و مكه را به قصد كوفه ترك كرد.
در اين بخش قصد داريم با مراجعه به منابع تاريخي به طور اختصار به بحث پيرامون اين موضوع بپردازيم .و اما قبل از اينكه به تحليل تاريخي خروج امام حسين (ع) از مكه بپردازيم بايد اين نكته را متذكر شويم كه از ديدگاه فقهي اين سخن مشهور كه امام حسين (ع)حج خود را نيمه تمام گذاشت ، سخن نادرستي است ، زيرا امام (ع) در روز هشتم ذي الحجه (يوم الترويه ) از مكه خارج شد ، در حالي كه اعمال حج كه با احرام در مكه و وقوف در عرفات شروع مي شود- از شب نهم ذي الحجه آغاز مي گردد بنابر اين امام (ع)اصولا وارد اعمال حج نشده بود تا آنرا نيمه تمام بگذارد. مسلماً آ ن حضرت هنگام ورود به مكه عمره مفرده انجام داده و چه بسا در طول اقامت چند ماهه خود در مكه و احتمالا در فواصل مختلف اقدام به انجام عمره مفرده كرده، است ولي انجام عمره به معناي ورود به اعمال حج نمي شود. اما از نقطه نظر تاريخي با لا خره اين پرسش باقي است كه با وجود آنكه يكي ازعلل انتخاب مكه از سوي امام، داشتن فرصت مناسب براي تبليغ ديدگاه خود بود پس چرا در اين شرايط ويژه كه اوج حضور حاجيان از سراسر بلاد اسلامي و بهترين فرصت تبليغي براي ايشان بود نا بهنگام مكه را ترك نمودند ؟ به طور خلاصه مي توانيم علل اين تصميم ناگهاني را چنين ذكر كنيم :
1- (احتمالا خطر جاني ) از برخي از عبارات امام حسين (ع) كه در مقابل ديدگاه شخصيت هاي مختلفي كه با بيرون رفتن آن حضرت از مكه مخالف بودند، ابراز شده
چنين بر مي آيد كه امام ماندن بيشتر در مكه را مساوي با بروز خطر جاني براي خود مي دانست. چنان كه در جواب ابن عباس مي فرمايد: كشته شدن در مكاني ديگر براي من دوست داشتني تر از كشته شدن در مكه است (ابن كثیر ، البدايه والنهايه ، ج8 ص 159 ) در پاسخ عبدا… بن زبير نيز فرمودند: به خداسوگند اگر من به لانه اي از لانه جانوران پناه برم، مرا از آن بيرون خواهند كشيد تا آنچه را از من مي خواهند ، به دست آورند ( واقعه الطف، ص 152) امام (ع) در برخورد با برادر خود محمد حنفيه، به صراحت سخن از قصد ترور يزيد در محدوده حرم امن الهي نسبت به جان خود سخن به ميان مي آورد. (سيد بن طاووس، لهوف ص 82) و بالاخره در برخي از متون به صراحت سخن از اين مطلب به ميان آمده كه يزيد ، عده اي را به سركردگي عمرو بن سعيد بن عاص همراه با سلاح فراوان به قصد ترور امام حسين به مكه فرستاد ه بود.
2- (شكسته نشدن حرمت حرم) در ادامه عبارات پيش گفته تذكر اين نكته از سوي امام (ع) وجود داشت كه نمي خواهد حرمت حرم امن الهي با ريخته شدن خون او در آن شكسته شود گر چه در اين ميان گناه از آن قاتلان و جنايتكاران اموي باشد.
