با پیدایش شریعت مقدس اسلام در شبه جزیره عربستان و طلوع پرفیض خورشید رسالت حضرت محمد(ص)، دنیای جاهلیّت توأم با اشرافیت منحط که سالها بر پیکره جامعه سنگینی می‌کرد در اندک زمانی بنیان‌های آن روند فرسایشی بخود گرفته و در نهایت با فرو ریختن بت‌های دروغین، افق‌های جدید‌ی گشوده شد که همان مردم فرسود و بی‌رمق در اندک مدتی پایه‌های حکومت‌های مقتدر و طاغوتی آن روزگار را در هم پیچیدند و در زمانی کوتاه تمدنی را بنیان نهادند که سر آغاز حرکتی عظیم در پیدایش تمدنهای با شکوه و قابل تحسین جهان اسلام شد، پس از آخرین سفر پیامبر اسلام(ص) به مکه معظّمه و موضوع تاریخی غدیر خم و معرفی حضرت علی(ع) بعنوان وصی خود و سفارشات مؤكّد رسول‌ا… در زمینه اطاعت از مولی الموحدّین(ع) و نهی از سرپیچی و دشمنی با ایشان، متأسفانه پس از رحلت پیامبراسلام(ص) تمامی حقیقت‌های گفته شده در غدیر خم با شروع اختلافات به دست فراموشی سپرده شد و جبهه‌ای تازه از کینه‌های دیرین جاهلیّت و اشرافیّت شکل گرفت و زحمات 23 ساله پیامبر(ص) و مجاهدتهای بی بدیل حضرت علی (ع) و یاران راستین او را تحت الشعاع قرار داد و جامعه اسلامی را گیج و مات و مبهوت کرد. در شام بساط حکومتی بنیان گذارده شد که فرزندان ناخلقی همچون معاویه و عمروعاص کارگردانان اصلی آن تراژدی بزرگ و مخوف بودند، صحابه پیامبر(ص) و یاران باوفای حضرت علی(ع) منزوی شده و از تمامی مسئولیت‌های اجتماعی محروم شدند و گروه باطل در چهره حق جامه‌ي مسئولیّت پوشید، قدرت ابوسفیانی با تمامی پلیدی‌ها و زشتی‌های منحصر به خود در برابر اسلام راستین محمدی(ص) قد برافراشت و در بلاد اسلامی به شکل مرموزی زمام امور را در دست گرفت و در اندک مدتی مردم عرب و عجم و یونانی و حبشی که به امید بهروزی و سعادت، اسلام را پذیرفته بودند تا اینکه از جور و ستم سلاطین خود خلاصی یابند متوجه اسارتی شدند که بوسیله این حضرات و ایادی آنها بر مردم تحمیل شد و در آن خفقان طاقت فرسا شیعیان یکبار دیگر نقش کلیدی خود را ایفا نمودند و سفارشهای سرنوشت ساز و تاریخی پیامبر اکرم(ص) در غدیر خم را به منصّه ظهور رسانده، کشتی اسلام را در کوران و بوران حوادث هولناک از غرق شدن نجات مي‌دهند. در حقیقت شیعیان گروهی بودند که مرکز ثقل آنها حضرت علی(ع) و فرزندان گرامی‌اش بودند و تشیّع علوی در واقع بینشی است مترقیانه، ضد طبقاتی و ضداستعماری که اساس حرکت جامعه را فقط حول محوریّت حق و عدالت می‌پذیرد و موضوعیّت اجتهاد در بینش شیعه، راه‌گشای تمامی معضلات و مشکلاتی است که در جوامع اسلامی بوجود می‌آید. وجود انحرافات اساسی در نقش‌های کلیدی، وجود بدعتهای ناجوانمردانه در نظام فکری و فرهنگی و اخلاقی جامعه، وجود سوء استفاده‌های بسیار از قدرت، واپس‌گرايي به سمت و سوی شرک و بت پرستی، حیف و میل نمودن اموال و ثروتهای عمومی، اشاعه‌ي افکار دهری مسلک در توجیه فقر و فلاکت جامعه، پیوند دوستی و اخوّت با دشمنان قسم خورده و صدها موارد دیگر همه و همه. در نهایت شیعیان با الهام از قیام مقدّس حضرت امام حسین(ع) پایه‌گذار نهضت‌های فکری و اندیشه‌ای گردیدند که هر کدام سهم به سزايي در بیداری جامعه داشته‌اند پس با شرایط خاص تاریخی و اجتماعی که بوجود می آید امام جعفرصادق(ع) با زحمت فراوان پرتکل رسمی مذهب شیعه را تدوین و اولین دانشگاه اسلامی به صورت مدوّن با همت این مغز متفکّر جهان شیعه تأسیس می‌گردد، تربیت صدها اندیشمند و علمای طراز اول، بخشی از خدمات این امام همام در آن شرایط خاص و حسّاس می‌باشد و در نهایت اینکه اساسنامه مذهب شیعه تحت عنوان مذهب جعفری راه هدایت را برای آیندگان و آزاداندیشان هموار می‌سازد، ظهور صدها دانشمند و متفکّر در جهان اسلام، تحریر صدها کتاب و رساله‌ي علمی، ظهور فلاسفه بزرگ و صاحب نظر در طرح نظریه های فلسفی و حکمت ناب اسلامی باعث پیدایش نهضت‌های فکری و اندیشه‌های بسیاری در جوامع اسلامی می‌گردد، از خدمات ارزنده امام جعفر صادق(ع) و شاگردان راستین او اصلاح جهان بینی اسلامی و ارائه ایدئولوژی اسلام ناب بوده است که این چشمه‌ي زلال شریعت در طریقت حقیقت، همچنان جاری است که متأسفانه برای مدت زیادی در آن شراط خاص مورد چپاول و تاراج حاکمان بنی امیّه و بنی عباس قرار گرفته بود، پیوند تاریخی این نهضت فکری بزرگ و ارائه اندیشه‌های ناب در قرون وسطی از مرزهای جغرافیائی جهان اسلام فراتر رفت و با پیدایش دانشمندانی همچون فارابی، کندی، ابن‌سینا، خواجه‌نصیر و غیره و ترجمه و تدوین و گسترش آثار و رسالات علمی و فلسفی زمینه آشنايی و شناخت در اروپا و سایر نقاط جهان فراهم گشت و این تأثیرات به گونه‌ای بوده است که دانشمندانی همچون کانت و دکارت معتقد بودند که رنسانس در اروپا تحت تاثیر مستقیم افکار و اندیشه‌های دانشمندان مشرق زمین بخصوص دانشمندان اسلامی بوده است. همچنان که قرآن مجید اذعان می‌‌کند ای کسانیکه ایمان آورده‌اید نه برخود روا دارید و نه هرگز رنجیده‌خاطر شوید، بدرستیکه شما برترین هستید به شرط آن که مؤمن و ثابت قدم باشید و همانا وعده‌ي حق تغییر ناپذیر بوده و روزی حق و عدالت بر جهان حاکم و تمامی قدرتهای دروغین و پوشالی مضمحل خواهند شد که این کلام پروردگار عالم است و تخلّف نمی‌پذیرد و بی‌شک تحقّق خواهد یافت آنجا که می‌فرماید: همانا ما اراده نمودیم که منّت گذاریم برکسانیکه در زمین ضعیف نگاه داشته شدند که آنها را پیشوایان و وارثان حقیقی زمین گردانیم و جهان را مملو از عدالت، معنویّت و صفا و صمیمّت سازیم پس از آن که پرده‌ي تاریک و سیاه ظلم و جور و فساد و تباهی همه‌جا سایه افكند و بشریّت را به ستوه کشانده و به جان آورده است و جز به خداوند لایزال به هیچ جای دیگر اتصّال و اتکّال ندارند و همین است رمز و راز نصرت الهی و در این حقیقت هیچ جای شکّ و شبهه‌ای نخواهد بود به امید نصرت پروردگار عالم و تعجیل در ظهور و فرج حضرت ولی عصر(عج) انشاءا…
!دکتر محمد جواد دهقانی فیروزآبادی
!ابوالفضل محسنی فر
