آينه پرشكوه ميبد محمد كارگر شوركي
نظري و گذري بر زندگينامه و كتابنامه حضرت آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي(ره)
(1289-28 شهريور 1371ش) (ربيع الاول 1328 – 21 ربيع الاول 1413ق)
آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي شوركي فرزند ملاعباس، و نوه آقا محمد، در خانواده اي مذهبي زاده شد.
جد مادرش، شيخ علي فرزند آيت الله ملاابوطالب است. وي همچنين داماد آيت الله ملك افضلي اردكاني – از شاگردان برجسته آيت الله بروجردي – بود.
آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي، قرآن، خوشنويسي و برخي از مقدمات علوم ديني را نزد جد خود؛ آموخت. در اوان بلوغ به حوزه علميه مشهد كه در آن زمان از غناي قابل توجهي برخوردار بود، كوچيد و در جوار مرقد حضرت امام رضا(ع) به فراگيري ادبيات عرب و ديگر مقدمات پرداخت.
وي همزمان با ورود آيت الله حاج شيخ عبدالكريم حائري مهرجردي به شهر قم و تأسيس حوزه علميه قم به آن شهر مهاجرت كرد و در آنجا نزد استادان برجسته آن ديار كسب علم كرد.
پس از آن بنا به اصرار بسيار اهالي ميبد به زادگاه خود بازگشت و به هدايت و ارشاد و ياري مردم و تعليم و تربيت طلاب مستعد پرداخت. وي همچنين امامت جمعه ميبد را تا آخر عمر به عهده داشت.1
استادان:
آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي نزد بزرگان و دانشمندان برجسته ذيل كسب علم كرد.2
حاج شيخ علي، فرزندآيت الله ملاابوطالب شوركي كه قرآن،خوشنويسي و برخي مقدمات رانزد وي آموخت.
آيت الله ميرزا حبيب الله گلپايگاني.
آيت الله سيد ميرزاي جندقي.
آيت الله سيد شهاب الدين مرعشي نجفي.
سيد محمدتقي خوانساري، استاد درس خارج وي بود.
شيخ محمد علي قمي.
فاضل قفقازي.
سيد صدرالدين صدر.
حاج شيخ عباسعلي شاهرودي.
آيت الله حاج شيخ عبدالكريم حائري مهرجردي ميبدی.
امام خميني.
آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي از آيات عظام مذكور، فقه و كلام، تفسير و علم حديث آموخت و در اين علوم به مراتب و درجات بلندي دست يافت.
اجازه نامه هايي كه آيات عظام حائري مهرجردي ميبدی، بروجردي، امام خميني، گلپايگاني، مرعشي نجفي، حكيم، سيد ابوالحسن اصفهاني و ديگر بزرگان براي وي نوشتند اين مطلب راتاييد مي كند كه وي عالمي وارسته و سخت كوش بوده است.
اجازه نامه امام خميني به آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي چنين است:3
باسمه تعالي«جناب مستطاب عماد الاعلام وثقه الاسلام آقاي شيخ محمدابراهيم شوركي، مجازند در تصدي امور حسبيه و شرعيه كه منوط است به اذن فقيه جامع الشرايط فله التصدي لذلك بعد تشخيص الحكم والموضوع مع مراعاه الاحتياط و نيز مجازند در اخذ سهم مبارك امام عليه السلام و صرف نصف آن در محل،به هر نحوي كه صلاح بدانند…». روح الله الموسوي الخميني (ص378 گلشن ابرارج8)
ويژگيهاي اخلاقي:
از ويژگيهاي اخلاقي ايشان مي‌توان بدين موارد اشاره كرد: 4
قناعت و زهد، تواضع و وقار، تعبد و شب زنده داري، عشق به مقام ولايت و اهل بيت(ع) علاقه به فرزندان پيامبر(ص)، سخاوت و گشاده دستي
آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي در دوران حكومت طاغوت از پيشگامان مبارزه با اين رژيم بود وي با شجاعت به ترويج افكار و عقايد امام خميني پرداخت و در مجلس ترحيم آيت الله حكيم در مسجد رضوي ميبد و درحضور شهيد صدوقي، مرجعيت امام رامطرح كرد و همگان را به تقليد از ايشان فراخواند وي در منابر و سخنراني ها به افشاي هويت رژيم مي پرداخت و رهبري مبارزات مردم در ميبد برعهده داشت. اعرافي از سالها قبل از پيروزي انقلاب در ميبد نماز جمعه را اقامه مي كرد و در خطبه هايي پرشور كه با حمايلي از شمشير همراه بود، صريحاً به شاه حمله مي كرد وي در يك مورد در 1356 ش از سوي ساواك دستگير و بازداشت شد ولي با حضور و اعتراض گسترده مردم ميبد آزاد گرديد وي همچنين در طرد و بيرون راندن بهائيت از ميبد فعاليتهاي گسترده‌اي انجام داد. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي نيز در تمام صحنه‌هاي اجتماعي از جمله مسند امامت جمعه، حضوري فعال داشت و با شروع جنگ تحميلي، با جذب و هدايت نيروهاي مردمي و حضور در صحنه هاي نبرد، به تقويت جبهه‌ها همت گمارد.5
آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي در كنار فعاليتهاي گسترده در جهت نشر فرهنگ ديني به احداث چندين مسجد، مدرسه، درمانگاه، آب انبار و نيز تأسيس حوزه علميه ميبد همت گمارد.
كتاب اربعين اول (چهل حديث مرسل) و رساله هاي اخلاقي وتفسيري و يادداشتهاي فقهي، تاريخي و حواشي بسياري بركتابهاي درسي و غير درسي از جمله فعاليتهاي فرهنگي ايشان است.
فرزندان ايشان هريك از وارستگان كشور هستند. حجج الاسلام شيخ مجتبي اعرافي، مهدي اعرافي، محمد اعرافي، دكتر حسين اعرافي و آيت الله دكتر عليرضا اعرافي كه از بهترينهاي معاصر كشور و از حاميان فرهنگ و اصحاب قلم مي باشند و همواره در اشاعه و رشد فرهنگ و ادب اين سامان سهم بسزايي داشته‌اند.
در پي درگذشت و رحلت آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي از طرف مسئولان كشوري پيام‌هاي تسليت ارسال شد كه در ذيل فقط به پيام تسليت حضرت آيت الله خامنه‌اي، رهبر فرزانه انقلاب اشاره مي‌كنيم:6
بسمه تعالي. «رحلت عالم رباني، حضرت 7
آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي را كه از علماي برجسته و مبارز استان يزد بود، به حضرت ولي عصر – ارواحنا فداه- و به جامعه علمي و روحاني آن استان و به دوستان و علاقه مندان آن مرحوم، بالخصوص فرزندان و خانواده ايشان تسليت عرض مي كنم.
اين عالم جليل در شمار افراد و نادري بود كه از سال ها پيش روح مجاهدت و مبارزه در راه خدا و عدم تسليم در مقابل ظلم و سلطه طاغوتي را در بيان و عمل خود‌آشكار ساخته بودو در دوران اختناق، يكي از چهره‌هاي مبارز آن استان به شمار مي رفت. تلاش خستگي ناپذير ايشان در اول مبارزات و حركت به يزد و سپس در آغاز پيروزي با رهبري فعالانه مردم ميبد از جمله برگهاي نادر كتاب قطور انقلاب اسلامي است.
خداوند متعال روح اين بزرگوار را با اوليااش محشور كندوايشان را از اجر و ثواب مجاهدان برخوردار سازد»
سيد علي خامنه‌اي
كتابنامه حضرت آيت الله حاج شيخ محمد ابراهيم اعرافي
– كاظميني، محمد، دانشنامه مشاهير يزد، يزد: ريحانه الرسول، ويرايش دوم، 1382،ج1،ص145-146، مصور.
– مدرسي، سيدمحمدكاظم و كاظميني، محمد: مفاخر يزد، يزد: ريحانه الرسول، چ اول، 1382، ج1، ص94 -96، مصور.
– مدرسي، سيد محمد كاظم و كاظميني، محمد: دانشنامه‌ي ائمه جمعه‌ي كشور، يزد، ريحانه الرسول، 1384،ج1،ص85 -86 ، مصور.
– ريحان يزدي، سيد عليرضا، آينه دانشوران ، به كوشش ناصر باقري، بيدهندي، قم، كتابخانه آيت الله مرعشي نجفي(ره)، چ: سوم، 1372، ص 352و353، مصور.
– ستاد سالگرد آيت الله اعرافي، يادنامه آيت الله اعرافي، يزد: انتشارات يزد، چ اول،1372، مصور.
– انجمن آثار و مفاخر فرهنگي استان يزد، پارساي كوير، قم، بوستان كتاب، چ: اول، 1383، مصور.
– حسيني اشكوري، سيد صادق، مخطوطات و اسناد ميبد، قم: مجمع ذخاير اسلامي، 1386، ص 9 – 50- 51- 52 – 53 – 57 – 58 – 59 – 60 – 65 – 66 – 73.
– پژوهشكده باقر العلوم، جمعي از پژوهشگران، گلشن ابرار، قم، نورالسجاد، چ:اول، 1387، ج 8، ص375-385، مصور.
– فاكر، محمد، فرزانگان ميبد، قم: قدس، چ: اول،1382، ص280-288.
– جمعي از نويسندگان، يزد نگين كوير، يزد، چ اول، 1375، ص 261.
اسناد انقلاب اسلامي، ج3، ص 263 – 264- 378 – 543.
اسناد كارگر شوركي، دفتر دوم، آماده چاپ، 3 دست نوشته از ايشان.
– اخلاقی – زکریا – تبسم های شرقی، قم – موسسه فرهنگی محراب اندیشه – چ: اول، ص 49-52.
– اسعدي، سيد حسين، ميبد در آيينه اشعار، اردكان، قداست،چ: اول، 1381، ص9 – 16 – 51 – 82 – 113 – 121 – 137.
– كارگر شوركي، محمد، تذكره‌ي مشاهير ميبد، يزد، انديشمندان، چ: اول، 1386 ، ص 284-286.
– كارگر شوركي، محمد، فرهنگ نامه شورك، آماده چاپ، ص25، مصور.
____________
– خياباني، زين العابدين، فرهيختگان دارالعباده، نسخه تايپي موجود در بنياد ريحانه الرسول يزد، ص 109
– حميدي، علي، شهرستان ميبد، جايگاه تمدن، انديشه و صنعت، ميبد، فرمانداري ميبد، چ: اول، 1372، ص32-35، مصور.
– دانشگاه آزاد اسلامي ميبد «زندگينامه آيت الله اعرافي» (جزوه تايپي موجود در بنياد ريحانه الرسول) يزد.
– طواري يزدي، عباس، دانشمندان يزد، نسخه خطي موجود در بنياد ريحانه الرسول يزد، 1376، ص143.
– گروه ميثاق ، ساكنان آسمان، (يادنامه شهداي شورك ميبد) يزد، شاهد، چ: اول، 1379، ص10 مقدمه.
نشريات
روزنامه جمهوري اسلامي، مورخ(7/7/1371)، (23/6/1372) و (3/7/1375)
معبر ملكوت، ويژه نامه يادواره شهداء ميبد، بنياد شهيد و امور ايثارگران، يزد، آبان 87، ص11.
امامي، سيد ابوالفضل، سالنامه ميبد، سال 1387، ص70، سال 1388، ص38، سال 1389، ص 48-49.
استقلال ميبد، ماهنامه فرهنگي، سياسي، خبري، س 2، ش 20، مهرماه 1387، ص8 نام آوران دارالسياده، محمد كارگر شوركي.
مصلي، ماهنامه فرهنگي، اجتماعي، سياسي، خبري، س 1، ش1، مرداد 1385، ص 1. س1. ش1، شهريور ماه 1385، ص1. س 1، ش1، ويژه نامه سالگرد ارتحال آيت الله اعرافي، مهرماه 1385. س2، ش15، شهريور 1386، ص 1-3، س 2، ش22، فروردين 1387، ص 2. س3، ش27، شهريور 1387، ص 2-3. س3، ش42، بهمن 1388، ص1. س4، ش 43، اسفند و فروردين 1389،ص4.
مجمع ذاكرين خامس آل عبا ميبد، هلال غم، سالنامه فرهنگي اجتماعي، ادبي ، ويژه محرم – صفر س6، ش6، آذرماه 1389، محرم 1432، ص ، آينه پرشكوه ميبد، محمد كارگر شوركي.
ميبد نوين، دوهفته نامه فرهنگي، اجتماعي، ادبي ، س2، ش 24، ص 8.
ميبد، ماهنامه فرهنگي، هنري ، اجتماعي و ورزشي، س 1، ش7 و 8، شهريور 1376 ، ص 6-7، س 2، ش19، مهر 1377، ص8-9 ، س3، ش 29، شهريور 1378، ص1-3، س6، ش 75، شهريور 1388، ص 1، س9، ش122، شهريور 1384، ص 8، س 10، ش 143، شهريور 1385، ص 3، س 11، ش 165 و. 164، شهريور 1386، ص4.
اقامه، دو ماهنامه داخلي ستادهاي نماز جمعه، مهر و آبان 1386، ش 22، روي جلد دوم.
8
1- كارگر شوركي، محمد، تذكره مشاهير ميبد.
2 و 3 و 6- جمعي از پژوهشگران ، گلشن ابرار، جلد 8.
4- عكسي از عنفوان حضرت آيت الله اعرافي. آرشيو شخصي نگارنده.
5- كاظميني، ميرزا محمد،مفاخر يزد.
7- كارگر شوركي، محمد، فرهنگ نامه شورك.
8- از اسناد كتابخانه شخصي محمد كارگر شوركي.
* اينكه نگارنده تأكيد مي كند كه فلان عكس از آرشيو شخصي او است يا فلان كتاب در كتابخانه شخصي او است و… به اين دليل كه بعضي از نويسندگان و به ظاهر پژوهشگران مطالبي از كتاب تذكره مشاهير ميبد نقل كردند بدون ذكر مأخذ مانند نويسنده فرزانگان ميبد كه بيش از 30 شرح حال ناب و دست اول عينا با همان اغلاط تايپي موجود در متن و پاورقي از كتاب تذكره مشاهير ميبد استناد كردند اما بدون ذكر مأخذ. نسخه مذكور در كتابخانه ميرزا محمد كاظميني(بنياد ريحانه الرسول يزد) موجود است. و در شماره 3 سال 3 سالنامه هلال غم نويسنده مقاله ص 18 شرح حال قاضي ميرحسين….عينا از مشاهير ميبد نقل كردند اما بدون ذكر مأخذ و در فصلنامه شكر شكن ش 12، پاييز 78 ص 3 باز معرفي مشاهير ميبد عينا از اين كتاب گرفتند بدون ذكرمأخذ و…
بگذاريم و بگذريم …. كه اين مجمل خود حديث مفصلي باشد…..
