گذری کوتاه بر زندگینامه و کارنامهی دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن
ندوشن، با جمعیت حدود 0005 نفری، و وسعت حدود 0003 کیلومتر مربع در سال 1931 ش به میبد الحاق شد.
ندوشن از دیرباز تاکنون هماره مهد دانشمندان و بزرگانی بوده است که نه تنها پای بر فرق این خطه و سامان گذاشتند، بلکه «پای برفرق فرقدان بینی» یکی از این دانشی مردان بزرگ که نه تنها افتخار ایران زمین، بلکه افتخار و مشهور عالم هست؛ دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن؛ حقوق دان، مترجم، «شاهنامه» پژوه، «حافظ» شناس، «سعدی» گوی، نویسنده، شاعر، «بیقهی» دوران و «سلطان نثر» زمان است…
آنچه برآن داشت تا در این شماره از نشریهی وزین «سالنامه هلال غم» به زندگینامه ایشان بپردازیم. توفیق مطالعهی آثار بی همتای استاد خاصه؛ روزها؛ در روزهای رمضان 6341 ق (یعنی سه ماه پیش) بود.
محمدعلی اسلامی ندوشن، در 4031 ش در ندوشن به دنیا آمد. او پس از تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود و یزد دورهی کارشناسی حقوق قضایی را در دانشگاه تهران با پایان نامه «پیروزی آیندهی دموکراسی» گذراند. سپس در 4331 ش درجهی دکترای حقوق بین الملل را از دانشکدهی حقوق دانشگاه سوربن فرانسه با رسالهی «کشور هند و کامن لو» دریافت کرد. اسلامی ندوشن در 4331 ش به ایران بازگشت و چندین سال به کار قضاوت در دادگستری مشغول بود. سپس در مراکز آموزش عالی به تدریس مشغول شد. وی در 8431 ش به عضویت هیأت علمی دانشکدهی ادبیات دانشگاه تهران درآمد و تا 9531 ش به تدریس اشتغال داشت. اسلامی ندوشن پس از بازنشستگی به پژوهش و تألیف مشغول شد.
اسلامی ندوشن در زمینهی شعر و نثر ادبی نیز فعالیت داشته است. وی آثاری بسیار در زمینههای گوناگون ادبی، اجتماعی، هنر و تاریخ دارد که برخی از آثارش به زبانهای مختلف روسی، آلمانی، عربی، لیتوانی، گرجی و اردو ترجمه شده است. او همچنین مدیر مسئول و صاحب امتیاز فصلنامهی «هستی» است.
آثار و تألیفات:
- آزادی مجسمه / آواها و ایماها/ از رودکی تا بهار/ ابرزمانه و ابر زلف/ افسانه و افسون/ ایران چه حرفی برای گفتن دارد/ ایران را از یاد نبریم/ایران، بوک پیر/ ایران و تنهائیش/ ایران و جهان از نگاه شاهنامه/ ایران و یونان در بستر باستان/باران/ نه رگبار، بازتاب ها/ باغ سبز عشق/بهار در پاییز/ به دنبال سایهی همای/ پنجرههای بسته/ تأمل در حافظ/ جام جهان بین/ جهاد در اروپا/ چشمه/چهارسخن گوی جاودان ایران (فردوسی، مولوی، حافظ و سعدی)داستان داستانها، رستم و اسنفدیار/ دربارهی رستم و سهراب/ دربارهی آموزش/ در کشور شوراها/ دیدن دگرآموز، شهیدنی دگر آموز/ ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم/روزها/ زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه/ سخنها را بشنویم/ سروسایه فکن/ شور زندگی/ سفیر سیمرغ/ عمر خیام / فرهنگ و شبه فرهنگی/کارنامه چهل ساله/ کارنامه سفر چین/کشور هندوکامولت/ گزیدهی اشعار هنری لانگ فلو/ گفتیم و نگشتیم/ ماجرای پایان ناپذیر حافظ/ مرزهای ناپیدا/ملال پاریس و برگزیدهای از گلهای بدی شارل بودلر/ ناردانهها/ نامهی نامور/ نوشتههای بی سرنوشت/ هست نامهی ایرانسرای فردوسی/ هستی/ هشدار روزگار و چند مقالهی دیگر/ یگانگی در چندگانگی.
در پایان مقال از حضرت حق، فروزندگی و تابندگی این ماه عالم افروز عالم تاب برای سالیان دیر درخشندگی، در آسمان فرهنگ و ادب ایران و جهان خواهانیم و امید است در تلألؤ و درخشندگی اش ستارگان فروزان متلالی شوند.
محمد کارگر شورکی